Os conxurados

Sufro de fetichismo cos libros, se de algo “material” non podo desprenderme é precisamente deles. Por iso chócame cando nas librarías atopo vellas edicións familiares, se ademais traen unha dedicatoria que supón, de feito, unha personalización a maiores.

Así estes días fíxenme cunha edición de “Los conjurados” de José Luis Borges que viña cunha dedicatoria: “Espero que nos sigas dejando símbolos derramados, pistas que te delaten, pequeñas y grandes cosas, diseminadas por los papeles; como tú sabes… y espero que los compartas”.

Os libros teñen unha historia oficial e outra propia e para min teñen un valor inmaterial. Supoño porque alguén dixo que para mudar o mundo, cómpre ler. E porque ademais, cando levan dedicatorias persoais (e pídolles perdón por esta vaidade) son testemuñas que os revalorizan e máis asinados por amigos como José Torregrosa, Xosé Manuel Sarille ou María Xosé Porteiro…

https://www.diariodeferrol.com/opinion/manuel-cendan/os-conxurfados/20200811201156286135.html

A causa das mulleres

Xosé Manuel Sarille foi profesor na FP de Barallobre, anos despois da reconversión naval. Para aqueles, que coincidimos con el naquel tempo, resultábanos un tipo peculiar. Sempre foi un heterodoxo e carecía do sectarismo militante de entón. Así que a ninguén estrañounos que fóra o artífice da asociación cultural máis grande de Galicia: a Mesa pola Normalización Lingüística, os seus libros ou toda esa xeira de artigos que foron e segue a publicar na prensa.

Agora vén de recoller nun libro artigos escritos ao longo de dous decenios. “A causa das mulleres”, que pretende ser unha contribución á abolición da prostitución. Pero, eses artigos teñen un valor engadido, vai trazando liñas desa nova masculinidade que ten que rachar co machismo e coa dominación do capital. Unha chamada aos homes para que tamén aceleren o paso. O vello mundo esmorece, e coma sempre a mazá mordida contén o coñecemento da liberdade.

https://www.diariodeferrol.com/opinion/manuel-cendan/a-causa-das-mulleres/20200304200656276164.html

Chámome Anxo

Con-miña-nai

Ás amigas, e aos amigos. Para Ripoll e Sarille.

Hoxe fun ao Xulgado a recoller a certificación literal da tradución ao galego do meu nome. Desde xa oficialmente chámome Manuel Anxo. É, indubidablemente, só un pequeno cambio, pero que persoalmente ten moito significado para min. Ten moito que ver cos sentimentos.

Sempre conto a mesma historia. Fillo dunha familia galego falante que sufriu a inmersión lingüística en castelán, como así obrigaba a educación franquista e que aínda é moi recente o cambio neste senso. Agora, parece que entre a Xunta do PP – Feijoó9, os mal chamados “Galicia Bilingüe” e Rosa Díez, andamos a desandar o camiño do recoñecemento do mesmo status para todas as linguas de España… xa se sabe, iguais si, pero só unha é a lingua “española”.

A inmersión lingüística en castelán trouxo na miña familia cousas tan disparatadas como que os meus pais e familiares adultos usasen entre eles e os seus achegados o galego; máis aos fillos falábannos en castelán. De feito, segue a ser habitual os diálogos galego / castelán. Iso non é simplemente unha anécdota, senón unha expresión máis da profunda represión da nosa identidade propia como persoas e como País.

A miña outra identidade e moi marcada, obviamente, é que sinto orgullo de ser fillo de traballadores, consciente de pertencer a unha clase social que chegará a emanciparse, que a aspiración a hexemonía será realidade.

Foi grazas ao meu profesor de galego Alexandre Ripoll como eu reencontreime co idioma propio. Acababa o derradeiro curso da Formación Profesional de Segundo Grao. O seu exame final foi obrigarme a falar – mentres se desenvolvía a clase – en galego; acabei descubrindo que podía superar esas barreiras invisibles que unha deformación educativa che pode crear. Desa etapa tamén está a miña amizade con Xosé Manuel Sarille, que co tempo acabaría fundando a Mesa pola Normalización Lingüística. Ripoll ten moito que ver con que eu escriba en galego; rachou o camiño para recuperar unha parte da miña identidade pertencente a unha xente e a unha cultura diferenciada.

É un xeito de saldar unha débeda coa historia da miña familia, da miña nai e do meu País. Estou a saldar unha débeda comigo mesmo. Chámome, tamén Anxo.

Tragando Sabres

 

Sarille, á esquerda

Por Xosé Manuel Sarille (Fundador da Mesa pola Normalización Lingüística

O día 2 de Xullo o LNG Rivers, de 288 metros e cargado con 135.000 metros cúbicos de gas natural, tivo problemas para entrar na Ría de Ferrol, onde se atopa a alucinante planta de gas de Reganosa, a poucos metros de Mugardos e da cidade. A mareira e o vento do sur abatíano contra a Punta Coitelada, até que os prácticos lograron subir e iniciar unha perigosa manobra de enfiamento para penetrar na ría.

Aínda que o caso pasou conscientemente desapercibido, aínda é noticia. Porque nunha destas a cousa vai en serio e ese día vainos dar o riso co naufraxio do Prestige, un xogo de nenos comparado coas consecuencias que pode ter un accidente deste tipo.

Reganosa é unha barbaridade ecolóxica e política que se parece moito á Cidade da Cultura, ao Porto Exterior da Coruña e ao topónimo da cidade. Por que ao topónimo? Polas sentenzas, polas soberbias e polas hipocresías. Choven as sentenzas do Tribunal Superior de Xustiza contra o establecemento e a autorización de funcionamento da planta, e os representantes políticos, pois iso, ven chover como se chovese. Non lles soa? É unha vella técnica que valeu para considerar ao alcaldón como un totalitario.

E tamén se parece en que problema é grave en si mesmo, que diría un cursiñista da escola de Marta Harnecker, pero tamén o é porque nunha sociedade civilmente fortalecida, nunha democracia de calidade, non é posíbel que calquera chisgaravís do turno electoral se poña por riba das sentenzas. Acó as sentenzas magréaas calquera delegado provincial de calquera cor. Vaia rexión.

Pubricado no semanario A Nosa Terra, 5 setembro 2008. Nº 1.323. Páxina 6.

Sarille en Ferrol

Este xoves 17 de abril, tiven a ocasión de presentar a Xosé Manuel Sarille, fundador da Mesa pola Normalización Lingüística, en nome da Asociación Cultural Fuco Buxán, na Galería Sargadelos de Ferrol.

Viña a presentarnos o seu novo libro: “A impostura e a desorientación na normalización lingüística” (Aí atrás publiquei un artigo sobre este ensaio na prensa – “Sarille e a aposta polo galego” – o podedes ver máis abaixo).

Sarille e Manuel CendánOnte no Diario de Ferrol sae unha entrevista (reproducida pola Plataforma Ártabra 21) que lle fixeron a toda páxina, e, por así dicilo o vindeiro martes 22, na emisora local da Cope, faremos a segunda xeira cunha entrevista radiofónica.

Hai vinte anos que non estabamos xuntos. En 1986 el era profesor no Instituto de Formación Profesional de Barallobre, no Concello de Fene, e eu alumno de Máquinas – Ferramentas. Naquel tempo a nosa relación permitiume seguir de preto a constitución e primeiras accións da Mesa; el acabou marchando para Compostela e perdemos o contacto, até hai mes e medio que a través da Rede o recuperamos. Previamente, xa o tiña localizado nas tertulias da noite na Radio Galega.

Por que Fuco Buxán presenta este libro? (Transcribo as notas da miña intervención).-

Esta é unha asociación vencellada e que cre nos movementos sociais e que se move no campo ideolóxico da esquerda.

Iso lévanos a preocuparnos por todo aquilo que afecte á sociedade, e que sirva para a súa transformación progresista.

Tamén é certo que nas últimas eleccións xerais houbo quen pretendía introducir en Galicia a crispación e a idea de dúas supostas sociedades onde non se respecta os dereitos individuais dunha parte, e que avoga pola segregación dos rapaces no ensino e basicamente, pola desaparición do galego baixo o eufemismo da “liberdade de elixir”. Utilizan a Constitución e o Estatuto de Galicia para negarlle ao galego e aos galegos a súa propia existencia.

Fronte aos que fomentan a vagancia intelectual e sociedades uniformadas, presentamos hoxe un ensaio sobre a situación do galego cun discurso diferente, crítico e autocrítico, onde se analiza a actual parálise e retroceso do idioma, nun momento onde xa quedou claro que as tres forzas políticas que conforman o Parlamento galego teñen a mesma política lingüística.

Este libro é tamén, un percorrido polos organismos oficiais ou para oficiais, a falta de autoridade da RAG; e a necesidade de configurar un verdadeiro “eixo atlántico” con Portugal e que hoxe está paralizado.

Este ensaio pretende a reflexión e a evolución das propias posicións, sacudir a nosa indolencia, ademais cando pretendemos mirarnos no espello catalán e despois andamos mirando de reollo ás posicións máis carcas dos involucionistas.

O seu título é moi claro: “A impostura e a desorientación na normalización lingüística”. Fronte a desorientación actual e a impostura na que todos, en maior ou menor medida participamos, a análise crítica e autocrítica de Sarille.

Podo asegurarvos que a intervención de Sarille non defraudou.