Xohana Torres

As cousas hai que dicilas como son. “As poetas da colección Salnés”, editado por Galaxia, traballo de Patricia Arias Chachero, debe ser considerado un agasallo a Ferrol. Permítenos traer a colación outra vez a Xohana Torres. Ela tan vinculada á nosa cidade que normalmente se lle coñece como a poetisa ferrolá.

Xohana Torres forma parte desta publicación, porque foi a primeira muller que publicou na emblemática Editorial Galaxia (“Do Sulco”, 1957), que celebra agora os seus setenta e cinco anos de existencia.

Xohana foi alumna de Carvalho Calero e será unha ferrolá por sentimento e corazón. Coa súa decisión de ser unha escritora en galego, formará parte de todo ese mundo de resistencia cultural ao uniformismo nacional-católico, machista e desigualitario que supuxo a ditadura.

Patricia Arias di de Xohana Torres que é una poeta diferente, cunha forte personalidade, dunha sólida formación e cunha capacidade estética moi particular. Que vive con autenticidade. E así, comparte espazo con Carme Kruckenberg, Pura Vázquez, Manuela Couto e Anne Marie Morris. As poetas do Salnés. Na súas páxinas tamén atoparemos referencias a persoas, tan achegadas a esta comarca, como Rubia Barcia e Ernesto Guerra da Cal.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/xohana-torres-5298358

Contar contos

A Biblioteca Municipal de Valdoviño ten mirada, directa e afectuosa, sobre o faro de Meirás e a ese inmenso mar que baña as praias. É un lugar que fai cultura a carón da auga salgada e as olas que surfean os soños e a luz do Sol. Comprenderán que é unha casa incomparable para o Foro Galego Literario, que está conducido polo mestre de poetas e narradores Antón Cortizas.

Estes días atrás tivemos a fortuna de poder falar dunha das obras deste último: “Tenrura”, editada por Galaxia. Que como di o seu autor, é un libro que tamén poden ler os máis pequenos. Porque se unha cousa quédanos claro, é que a etiqueta de “literatura infantil” non pode ser unha barreira para que todos nos acheguemos a ela. Neste xénero está a estrutura básica e os instrumentos necesarios para poder desenvolver unha grande literatura de calidade. Son unha magnífica ponte inicial ás outras narrativas.

Persoalmente, este encontro literario foi quen de permitirme lembrar aqueles relatos de antes de durmir – que hai moitos anos – eu contáballes ás miñas fillas. E pódolles asegurar que non hai público máis esixente que unhas nenas pequenas. Para min foi unha oportunidade para sentarme e pasar á escrita un de aqueles contos.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/contar-contos-5239807

O “Runrún” de Ana Varela

Acaba de chegar a todas as librarías do país. E quen subscribe esta columna xa ten na man esta primeira novela da naronesa Ana Varela, premiada anteriormente co XXI Certame Francisco Añón e o VI Premio Gonzalo López Abente, ambos os dous de poesía.

A miña primeira achega á súa obra foi en “Onde nacen as hedras” (Editorial Xerais) e tiven a enorme sorte, de que xunto con Henrique Dacosta, quixera ela participar na presentación do meu segundo poemario “Terra e Mar” na Libraría Galiano de Ferrol.

Agora, Ana publica esta primeira narración coa Editorial Galaxia, na sección Ronsel que busca dar cabida a “novas voces e novas temáticas das nosas letras”. Non lles vou destripar o argumento do libro. Iso si, recoméndollo encarecidamente. A maiores, vou “apropiarme” dunhas letras da autora escritas no meu exemplar do seu segundo poemario: “porque nacemos como as hedras, entre as pedras da casa, que caen e aínda así sobrevivimos”. A vida é isto e escribir é sobrevivir buscando a esperanza do futuro.

Xa saben que os bos acontecementos hai que compartilos, saudar con alegría que sexamos unha terra, neste caso, de creadoras e aos máis que seguros éxitos dunha novela como esta de “Runrún”. Parabéns Ana.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/runrun-ana-varela-5043441

O sol do verán

Esta semana, concretamente o día 23, celebramos novamente o Día de Rosalía. Esperemos que a proposta da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) de regalar un libro – no idioma propio de Galicia – e unha flor vaia formando parte de nós, cada vez máis. Por esa idea da conciencia crítica que facilita a lectura, por iso de que Rosalía de Castro é un dos grandes símbolos nacionais da nosa terra. Esa Rosalía rompedora, feminista e transgresora das forzadas costuras da súa e da nosa época.

Permítanme volver sobre un autor preferido. Suxerirlles a derradeira novela escrita por Carlos Casares: O sol do verán. Unha historia de amor que evoca, traxicamente, o paraíso perdido dos vellos veráns familiares compartidos. Un canto á beleza, á plenitude da vida e da memoria, impregnado de melancolía e nostalxia.

O sol do verán, a derradeira novela do autor, entregada á Editorial Galaxia, no seu inesperado e derradeiro día de vida, hai xa vinte e dous anos. Amor, morte e beleza. Din dela que esta é unha obra de literatura auténtica, de paixón por comprender o tecido íntimo da existencia. A elección da flor para este día rosaliano, déixolla a vostedes e ás máis que axeitadas suxestións das nosas florerías.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/sol-do-veran-4728487

Xente ao lonxe

Unha conversa recente co amigo e escritor Anxo Rajó, autor da biografía sobre Xela Arias publicada pola editorial Ir Indo (2021), sobre Eduardo Blanco-Amor levoume a facerme cun exemplar da novela deste último “Xente ao lonxe”. Unha segunda edición do ano 1976 de Galaxia, que vén ilustrada por Isaac Díaz Pardo. Pero, quizais o máis salientable sexa un amplo prólogo do propio autor, feito na Barcelona de 1970.

A estas alturas, resulta curioso ese especie de ensaio sobre a lingua e a literatura galega, as súas explicacións das variantes dialectais, que usa dese galego aprendido nos Bos Aires da emigración e moito antes da propia existencia dunhas normas ortográficas tal e como hoxe as entendemos e máis supervisadas por institucións hoxe recoñecidas tras a constitución de Galicia como comunidade autónoma. Pero, a pregunta é si realmente a nosa cultura segue estando tan precaria como hai catro décadas?

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/xente-ao-lonxe-3514717