Xohana Torres

As cousas hai que dicilas como son. “As poetas da colección Salnés”, editado por Galaxia, traballo de Patricia Arias Chachero, debe ser considerado un agasallo a Ferrol. Permítenos traer a colación outra vez a Xohana Torres. Ela tan vinculada á nosa cidade que normalmente se lle coñece como a poetisa ferrolá.

Xohana Torres forma parte desta publicación, porque foi a primeira muller que publicou na emblemática Editorial Galaxia (“Do Sulco”, 1957), que celebra agora os seus setenta e cinco anos de existencia.

Xohana foi alumna de Carvalho Calero e será unha ferrolá por sentimento e corazón. Coa súa decisión de ser unha escritora en galego, formará parte de todo ese mundo de resistencia cultural ao uniformismo nacional-católico, machista e desigualitario que supuxo a ditadura.

Patricia Arias di de Xohana Torres que é una poeta diferente, cunha forte personalidade, dunha sólida formación e cunha capacidade estética moi particular. Que vive con autenticidade. E así, comparte espazo con Carme Kruckenberg, Pura Vázquez, Manuela Couto e Anne Marie Morris. As poetas do Salnés. Na súas páxinas tamén atoparemos referencias a persoas, tan achegadas a esta comarca, como Rubia Barcia e Ernesto Guerra da Cal.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/xohana-torres-5298358

Borges, Torrente e máis

Primeiro teño que agradecer que me lean, dicirlles que cando falei de Borges non pretendía facer ningunha traza ideolóxica do autor do Aleph. Limitábame a contar o que me atrae del desde o punto de vista literario e a raíz de varias conversas, que se suscitaron de aquela, dicir que son dos que pensa que as obras – en calquera faceta humana – quedan disociadas da propia personalidade de cada autor. Falar dun creador ou creadora tampouco implica simpatizar coa esta ou aquela ideoloxía, nin xustificar nada.

Debemos queimar a “Divina Comedia” porque Dante era un integrista relixioso? “A democracia en América” pola posición de Tocqueville sobre a escravitude ou polo seu desprezo coa clase traballadora? Debemos culpar a Torrente Ballester por buscar protección ante a represión fascista, ou é moito máis importante a súa obra e a defensa que del fixeron persoas como Carvalho Calero, Álvaro Cunqueiro e Carlos Casares?

Permítanme contarlles que hai pouco puiden recuperar a miña colección das catorce obras de Torrente Ballester. Agora están a carón da súa “Antología de José Antonio” (FE 1940) e de “Gonzalo Torrente Ballester: biografía de un ferrolano” de quen foi profesor meu, José Antonio Ponte Far.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/borges-torrente-e-mais-5050927

Carvalho

Dicir que Carvalho Calero e Ferrol teñen unha relación estreita é obvio, aínda que habería que saber diso fóra do ámbito político – cultural. O 10 de maio tiven ocasión de asistir ao acto da Sociedade Cultural Medulio, organizada na Libraría Galiano. Alí puiden facerme cun magnífico exemplar da súa obra literaria, editada por Biblos e co patrocinio do Parlamento galego.

Estes días chegábame un exemplar editado polo padroado de Rosalía de Castro en 1973 que traía os “Cantares Gallegos”, “Follas Novas” e o “En las orillas del Sar” da nosa matriarca e cun prólogo do propio Carvalho. Sei tamén da boa acollida que tivo o ano pasado, co Día das Letras Galegas dedicado a este ferrolán, do libro de Embora cos seus poemas seleccionados por Dobarro e ilustrados por Calros Silvar. É dicir, afortunadamente, os libros seguen a dar vida á vida das e dos autores, especialmente se teñen algo que aportar.

https://www.diariodeferrol.com/articulo/opinion/carvalho-3766830

Epistolario

Desde onte xa hai, en algunha libraría de Ferrol, o epistolario de Ricardo Carvalho Calero e Ramón Otero Pedrayo. 320 páxinas baixo o título de “Polos camiños das horas”. É este un traballo que, por mor da pandemia, chega xusto cando acabou o ano das Letras Galegas que a Real Academia adicoulle ao intelectual ferrolán.

Esta edición a cargo de Patricia Arias Chachero, Nélida Cosme e Adrián Estévez Iglesias permítenos achegarnos ás figuras de Carvalho e Otero Pedrayo, así como a unha parte fundamental da historia da Editorial Galaxia, da Universidade de aqueles tempos e da propia Real Academia Galega.

Mais este libro é sobre todo a testemuña da longa e fonda amizade entre Ramón Otero Pedrayo e Ricardo Carvalho Calero. Unha publicación que conta con diversos preámbulos institucionais e unha achega específica de Alonso Montero. Un libro que, por afectar a Carvalho, ten un grande interese para Ferrol.

https://www.diariodeferrol.com/texto-diario/mostrar/2681163/epistolario